W ciągu ostatniej dekady w środowisku technicznym i kreatywnym skróty UX i UI są używane coraz częściej. Choć same terminy są dość młode, to działania, które się za nimi kryją, niemal od zawsze miały kluczowe znaczenie w procesie projektowania nowych produktów. Dzisiaj najbardziej kojarzą się z branżą IT, czyli tworzeniem oprogramowania, aplikacji i stron internetowych. Niestety, zaciera się wyraźna granica między nimi i wiele osób nie potrafi ich odróżnić. Tymczasem dla prawidłowej realizacji projektu ważne jest zrozumienie różnicy między UI a UX. Najprościej mówiąc, projekt UX (User Experience, czyli doświadczenie użytkownika) odpowiada za działanie interfejsu, a projekt UI (User Interface, czyli interfejs użytkownika) odpowiada za jego wygląd. Oba te elementy wzajemnie się uzupełniają i nie można zaprojektować dobrego produktu bez nich.
Co to UX? Elementy User Experience
Doświadczenie użytkownika to wszystkie jego wrażenia i odczucia wyniesione z interakcji z produktem. Zadaniem projektanta jest zadbanie o to, by były jak najlepsze. Jest więc swego rodzaju asystentem użytkownika:
- identyfikuje oczekiwania i pragnienia potencjalnych użytkowników produktu;
- określa dostępną funkcjonalność;
- tworzy projekt produktu;
- opracowuje strukturę i intuicyjną nawigację;
- rozważa układ wszystkich elementów interfejsu użytkownika.
W całym procesie projektowania UX najważniejsze jest zadbanie o to, by produkt działał w sposób zrozumiały i wygodny dla odbiorców. W praktyce kwestie te są mocno subiektywne, ponieważ często wiążą się z indywidualnym postrzeganiem produktu lub usługi przez poszczególnych użytkowników lub ich grupę. Oznacza to, że jeden problem może mieć wiele rozwiązań. Celem projektanta jest wybranie optymalnego i najlepszego wariantu, który będzie jak największej liczbie użytkowników.
Projektowanie UX polega więc na tworzeniu produktów, które są użyteczne, łatwe i przyjemne w użyciu. Celem projektanta jest upewnienie się, że użytkownik szybko i bez trudu znajdzie na stronie (w aplikacji lub programie) to, czego potrzebuje. W realizacji takiego zadania nieocenione stają się umiejętności analityczne.
Zadania UX
Jak można poprawić wrażenia użytkownika? W tym celu trzeba wykonać szereg działań takich jak:
- Profilowanie użytkowników – badanie danych osobowych użytkowników: płeć, wiek, kraj, zainteresowania i inne.
- Tworzenie lub ulepszanie architektury informacji, czyli struktury informacyjnej produktu.
- Badanie zachowań użytkowników. Jak długo użytkownik szuka przycisku „Kup”? Dlaczego opuszcza stronę bez osiągnięcia celu?
- Testowanie użyteczności. Czy wygodnie jest pracować z aplikacją przy słabym sygnale internetowym? Czy powiadomienia są pomocne czy po prostu irytujące?
- Optymalizacja treści. Ile informacji powinno znajdować się na pierwszym ekranie? Jaki tekst należy umieścić na przycisku? Ile słów powinno się zmieścić w jednym wierszu, aby ułatwić czytanie?
W projektowaniu UX chodzi więc o przejrzystość, użyteczność i wygodę. Na ulicach i w parkach prawdopodobnie widzieliście ścieżki przecinające trawniki, chociaż w pobliżu są chodniki i brukowane alejki. Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego ludzie z nich schodzą, wydeptując zupełnie nową trasę? Odpowiedź jest prosta – ze względu na szybkość i wygodę. Projektant UX powinien zwrócić na to uwagę i zadbać o to, by użytkownicy nie szukali własnych dróg, tylko poruszali się „utartymi szlakami”.
Jednym z ważniejszych zadań UX jest również analiza wyników pracy, czyli sprawdzanie, czy interfejs spełnia oczekiwania klienta i użytkownika. Projektant UX zajmuje się więc nie tylko tworzeniem produktu cyfrowego, ale także jego pełną analizą, zarówno przed, jak i po wdrożeniu. Dobre wrażenia użytkownika to alfa i omega każdej witryny czy aplikacji. Decydują o wszystkim, od wysokich konwersji po skuteczną promocję w wyszukiwarkach.
Co to UI? Elementy User Interface
Interfejs użytkownika to sposób interakcji użytkownika z produktem. Projektant UI skupia się na tym, jak wygląda interfejs: menu, wyszukiwanie, filtrowanie w witrynie i inne elementy, czyli najważniejsze dla niego są aspekty wizualne. Określa dokładnie, w jaki sposób dana osoba wchodzi w interakcję z interfejsem – czy to aplikacji, gry wideo, czy witryny internetowej. Bada, w jaki sposób użytkownik przemieszcza się z punktu A do punktu B za pomocą różnych punktów wizualnych, na przykład klikając przyciski lub przewijając obrazy. Zadaniem projektanta interfejsu użytkownika jest więc stworzenie wszystkich ekranów, które obejmują „podróż” użytkownika oraz zaprojektowanie elementów wizualnych (i ich interaktywnych właściwości), które ułatwiają interakcję, na przykład:
- pola do wprowadzania tekstu, suwaki, podpowiedzi na stronach internetowych;
- interaktywne przyciski, przełączniki, przejścia między ekranami i menu w aplikacjach;
- wyszukiwanie głosowe lub asystent.
Zadania UI
Projekt interfejsu użytkownika koncentruje się nie tylko na estetyce, ale także maksymalizuje szybkość reakcji, wydajność i dostępność produktu. Dobry UI jest ważny, ponieważ może zmienić potencjalnego użytkownika w rzeczywistego klienta. Dzieje się to przy zachowaniu trzech zasad:
- Projekt interfejsu użytkownika jest „niewidoczny”, tj. nie odwraca uwagi od zadań użytkownika, jest intuicyjny i zapewnia płynną obsługę. To nie sam projekt jest ważny dla odbiorcy, ale fakt, że jego zadania rozwiązuje się łatwo i przy minimalnym wysiłku.
- Interfejs użytkownika jest przyjemny, a przynajmniej nierozczarowujący. Kiedy projekt przewiduje potrzeby użytkownika, zapewnia bardziej spersonalizowane i wciągające wrażenia, które sprawią, że odbiorcy będą wracać po więcej.
- UI przekazuje wartości marki i buduje zaufanie użytkowników. Dobry projekt to projekt emocjonalny. Użytkownicy kojarzą pozytywne odczucia z markami, które potrafią stworzyć magię łatwości i beztroski.
Dopóki technologie komputerowe pozostaną częścią codziennego życia, konieczne będzie tworzenie interfejsów, które pozwolą użytkownikom w każdym wieku, na każdym poziomie umiejętności i doświadczenia technicznego na efektywne ich wykorzystanie.
Źródło: Pixabay / pexels.com
Czym więc różnią się UI i UX?
UX dotyczy interakcji użytkownika z produktem. Chodzi o to, aby upewnić się, że każdy otworzy aplikację i od razu zrozumie, jak ona działa. Każdy projekt zaczyna się od opracowania części UX. Na tym etapie projektanci dokładnie badają produkty konkurencji, określają potrzeby użytkowników, ich problemy, a następnie formułują wnioski, jak najlepiej je rozwiązać. Takie badania UX pozwalają na przemyślenie produktu, tworzenie i testowanie prototypów oraz rezygnację z niedziałających rozwiązań.
UI dotyczy tego, jak produkt wygląda, jak postrzega go użytkownik. Głównym zadaniem jest stworzenie interfejsu, który będzie wyróżniał się na tle konkurencji. W tym celu wykorzystywane są kolory, typografia, infografiki i animacje. Na etapie tworzenia UI projektant może również pracować nad logo i brandingiem (styl korporacyjny) – wszystkim, co w taki czy inny sposób odzwierciedla integralność produktu, jego pozycjonowanie. Prototypowanie UI, animacja i adaptacyjność to aspekty, które zapewniają wygodną interakcję z produktem na dowolnym urządzeniu.
Różnica między UI a UX tkwi więc obszarze i charakterze realizowanych zadań, jednak ich cel jest jeden.
Kim jest projektant UI/UX?
Pomimo różnicy między tymi terminami, w praktyce częściej używa się ich razem niż osobno. Kim jest więc tajemniczy projektant UI/UX i czy w ogóle można mówić o takiej profesji? User Interface jest narzędziem User Experience, więc te naprawdę oba te pojęcia są od siebie zależne. Idąc dalej, można śmiało stwierdzić, że UI jest częścią UX i ma niebagatelny wpływ na wrażenia użytkownika z korzystania z produktu. Wizualny aspekt projektowania interfejsu jest ogromnym wsparciem dla jego użyteczności i czytelności.
Projektant UI/UX może łączyć te dwa obszary, choć najczęściej oznacza to, że ma on ograniczoną wiedzę w jednym i drugim zakresie. Niestety, nie każda firma może pozwolić sobie na zatrudnienie dwóch osobnych specjalistów wspieranych przez zespoły bardziej wyspecjalizowanych projektantów. Stąd pojawienie się na rynku generalistów „od wszystkiego”.
Zasady dobrego projektowania UX/UI
Istnieje kilka zasad, którymi powinni kierować się specjaliści przy opracowywaniu projektu. Wartość produktu dla użytkowników zależy od przestrzegania tych właśnie zasad. Jaki powinien być dobrze zaprojektowany produkt cyfrowy?
Użyteczny
Każdy produkt jest kupowany w celu zaspokojenia określonych potrzeb. Użytkownik chce go zintegrować z pracą, zastosować do rozwiązania problemu lub spędzić z jego pomocą wolny czas. Dlatego ważne jest, aby oczekiwana użyteczność pokrywała się z rzeczywistym rezultatem. Jeśli tak się nie stanie, produkt jest bezużyteczny ze względu na swoją niefunkcjonalność. Logiczne jest, że w przyszłości zawiedziony użytkownik nie będzie z niego korzystać.
Używalny
Nie wystarczy opracować wielofunkcyjny produkt. Ważne, aby był wygodny i zrozumiały dla użytkowników, którzy go kupują. Jeśli aplikacja lub witryna jest nadmiernie złożona, klienci po prostu nie będą mogli korzystać ze wszystkich oferowanych przez nią funkcji. Projekt powinien być intuicyjny. Jeśli użytkownik musi stale odwoływać się do instrukcji, taki produkt straci swoją wartość i przydatność.
Możliwy do znalezienia
Często podczas korzystania z programów, usług lub aplikacji pojawiają się różne problemy. Mogą wiązać się zarówno z błędami technicznymi, jak i niezrozumieniem przez użytkownika sposobu wykonywania konkretnego działania. W takim przypadku klienci muszą wiedzieć, gdzie się zwrócić. Nie ma znaczenia, czy jest to oficjalna strona internetowa firmy deweloperskiej, czy instrukcje dołączone do programu. Niezbędne jest zapewnienie użytkownikom możliwości szybkiego znalezienia rozwiązania, aby w przyszłości mogli wygodnie korzystać z produktu.
Wiarygodny
Zaufanie użytkownika składa się z kilku składników. Po pierwsze, to projekt. Programy i witryny z odpowiednim, nowoczesnym interfejsem, atrakcyjnym wyglądem cieszą się większym zaufaniem niż niesmaczne, przestarzałe witryny z krzykliwymi napisami i całkowitym brakiem podejścia projektowego. Po drugie, zaufanie powstaje, gdy użytkownicy mogą zwrócić się do programistów o rozwiązanie swojego problemu. Ważne jest, aby pozostawić możliwość komunikowania się różnymi kanałami.
Pożądany
Produkt stanie się pożądany nie tylko wtedy, gdy jest dla użytkowników możliwością rozwiązania ich problemów i zaspokojenia potrzeb. Odbiorcy oceniają też jego atrakcyjność zewnętrzną. Dlatego ważne jest, aby upewnić się, że elementy interfejsu już na pierwszy rzut oka wzbudzają sympatię i zainteresowanie, skłaniając do skorzystania z produktu.
Ogólnodostępny
Projekt powinien być opracowany dla każdego użytkownika. Na przykład dla osób niedowidzących lub osób z daltonizmem można stworzyć specjalny tryb działania. To nie tylko ułatwia niektórym klientom korzystanie z produktu, ale także buduje lojalność ze strony odbiorców. Użytkownicy są przekonani, że twórcy dbają o ich zainteresowania i potrzeby, dlatego chętniej kupują korzystają z nowych i istniejących produktów.
Cenny
Zasada zawiera się w zdolności produktu do rozwiązania problemu, z powodu którego został zakupiony. Aplikacja mobilna do muzyki powinna odtwarzać, sortować, polecać utwory. Celem strony internetowej firmy jest zorientowanie odwiedzających na dostępne usługi i ceny. Ważne jest, aby dać ludziom nie tylko ładny obraz, ale także upewnić się, że program będzie działał zgodnie z przeznaczeniem.
Dobry interfejs to nie chaotyczna sterta bloków i przycisków, ale logicznie zaplanowana praca nad uporządkowaniem wszystkich elementów produktu. Te zadania spadają na barki projektantów UX i UI. Ci pierwsi planują, w jaki sposób użytkownicy będą wchodzić w interakcję z interfejsem i jakie kroki należy podjąć, aby stworzyć najbardziej wygodny i zrozumiały produkt. Projektanci UI odpowiadają z kolei za wizualne wcielenie pomysłów architektów UX: przyciski, checkboxy, kolory, fonty to obszar ich specjalizacji.